Khi trẻ động kinh lên cơn co giật cần xử lý như thế nào cho đúng cách?

1. Các thể động kinh phổ biến thường gặp ở trẻ em

Cơn động kinh toàn bộ

- Cơn vắng ý thức: Là những cơn rối loạn hoặc mất ý thức xảy ra trong giai đoạn ngắn, kèm mất trương lực và hiện tượng tự động lặp lại các cử động thông thường, kèm yếu tố thực vật khiến trẻ bị rối loạn vận mạch, thay đổi về hô hấp, giãn đồng tử, đái dầm.

- Cơn giật cơ: là các động tác giật cơ ngắn, như tia chớp, hai bên đối xứng khiến trẻ ngã mà không kèm theo rối loạn ý thức.

- Cơn co giật: trẻ bất thình lình co giật hai bên người cân xứng với tốc độ chậm dần, thời gian dao động khác nhau.

- Cơn tăng trương lực: cơn co cứng cơ, không kèm theo rung cơ, kéo dài từ vài giây đến 1 phút, hay kèm theo rối loạn ý thức và rối loạn thực vật.

- Cơn mất trương lực: cơn mất hoặc giảm trương lực. Nếu thời gian rất ngắn thì chỉ gây nên hiện tượng gấp người hoặc gục đầu ra trước. Nếu thời gian dài hơn thì trẻ ngã ra đất trong tình trạng cơ hoàn toàn mềm nhẽo.

- Cơn co cứng - co giật: khởi đầu trẻ mất ý thức, co cứng cơ sau đó giảm dần kèm theo rối loạn thần kinh thực vật (nhịp tim nhanh, tăng huyết áp, giãn đồng tử, đỏ mặt), có thể cắn phải lưỡi. Sau đó xuất hiện co giật toàn bộ cơ thể đột ngột, nhanh và mất kiểm soát.

Cơn động kinh cục bộ

- Cơn cục bộ đơn giản vận động: Co giật ngón tay, ngón chân, nửa mặt, nửa người song không bị mất ý thức. Hoặc trẻ quay mắt, đầu, người và giơ tay giống như trẻ đang nhìn nắm tay của mình. Hoặc trẻ bị mất phát âm, không nói được.

- Cơn cục bộ đơn giản giác quan, cảm giác: Rối loạn cảm giác thân thể đối bên, trẻ có thể có ảo giác,  cảm giác có tiếng động ù tai hoặc ngửi thấy mùi rất kỳ lạ khó chịu. Trẻ có thể có cảm giác chóng mặt quay cuồng, muốn ngã, bập bềnh. Trẻ có thể có cảm nhận vị đắng hoặc chua.

- Cơn cục bộ đơn giản với triệu chứng thực vật: Trẻ có thể tăng tiết nước bọt, nuốt, nhai, buồn nôn hoặc trẻ cảm thấy đánh trống ngực, nóng, xanh, tái, xung huyết, đái dầm, khó thở.

Cơn động kinh cục bộ ở trẻ em dễ bị nhầm lẫn với những triệu chứng khác

2. Khi xử trí động kinh cho trẻ cần lưu ý những gì?

Trước khi tiến hành xử trí cơn động kinh ở trẻ em, bạn cần lưu ý một số việc sau:

- Không nên bối rối hoặc lo lắng quá mức bởi người bệnh động kinh không hề gây hại gì cho những người xung quanh, đồng thời cơn co giật cũng sẽ tự hết sau đó ít phút.

- Không khống chế cử động hay kìm chặt người bệnh vì có thể gây gãy tay chân. 

- Không nhét bất cứ vật gì vào miệng người bệnh, cũng không cho họ uống nước khi chưa hoàn toàn tỉnh táo.

- Không chích bóp máu đầu ngón tay vì nó có thể gây nhiễm trùng.

Co giật, động kinh thường xảy ra đột ngột, khó lường trước, bởi vậy, việc hiểu rõ những kiến thức về bệnh cùng cách xử trí động kinh kịp thời sẽ giúp bạn bảo vệ tốt cho sức khỏe của chính mình và người thân.

Lưu ý một số điều khi xử trí cơn co giật do động kinh ở trẻ em

3. Hướng dẫn phụ huynh cách xử trí khi trẻ lên cơn co giật

- Trước tiên ta phải đặt trẻ ở tư thế nằm. Đặt nằm nghiêng sang bên phải để đề phòng trẻ khi bị nôn thì chất nôn ra không chảy vào miệng, tránh bị sặc, hoặc dễ dàng móc nước bọt, chất nôn khi trẻ bị co giật kéo dài.

- Cởi bỏ khăn quấn cổ, cúc áo để trẻ dễ thở.

- Nhanh chóng đặt khăn mặt hoặc vật nhựa mềm giữa hai hàm răng để trẻ không cắn vào lưỡi.

- Không nên giữ chặt trẻ khi trẻ đang lên cơn.

- Điều cốt yếu là phải quan sát xem trẻ giật như thế nào, bắt đầu từ đâu, run giật cơ nào, hai bàn tay co cứng, nắm chặt hay ưỡn cứng. Càng mô tả kỹ được cơn giật bao nhiêu thì càng tạo điều kiện cho bác sĩ phân loại được cơn động kinh và sẽ chọn được thuốc kháng động kinh thích hợp. Vì có trường hợp bác sĩ chưa có điều kiện chứng kiến cơn giật mà chỉ nghe qua gia đình kể lại và dựa vào kết quả điện não đồ để kê đơn.

Quan sát kĩ triệu chứng cơn động kinh của trẻ

4. Một số lưu ý cho gia đình để giúp trẻ động kinh mau chóng hồi phục

- Cho trẻ ăn đủ chất, đặc biệt là trẻ dưới một tuổi (từ tháng thứ 6 trở đi, ngoài sữa mẹ trẻ cần được ăn thức ăn bổ sung). Ăn đều đặn giữa các bữa vì trẻ cần chất đường, đạm, béo...

- Chú ý làm sao cho trẻ tránh được stress, căng thẳng thần kinh do học tập liên miên. Không nên quát, đánh đập trẻ hoặc dọa trẻ ở trạng thái sợ hãi, ức chế, nên nhẹ nhàng âu yếm với trẻ.

- Cho trẻ uống thuốc tuân theo chỉ định của bác sĩ, thường các thuốc chống giật uống 2-3 lần/ngày (sáng, trưa, tối). Phải cho trẻ uống thuốc đều đặn, liên tục không buổi nào nghỉ để duy trì thường xuyên nồng độ thuốc trong cơ thể.

- Nếu trẻ ốm, ngoài thuốc để điều trị bệnh đó thì vẫn phải uống thuốc chống giật. Tuy nhiên cha mẹ phải nói rõ với bác sĩ khám bệnh về thuốc trẻ đang sử dụng để tránh tương tác thuốc.

- Không nên tự động ngừng thuốc: Có nhiều gia đình thấy trẻ không giật nữa đã dừng thuốc, nhưng sau một thời gian, kể cả vài năm trẻ lại xuất hiện bệnh. Đồng thời cũng không nên tự ý giảm liều thuốc, giảm liều thuốc chỉ khi có chỉ định của bác sĩ, đó là khi trẻ đã điều trị được một năm kể từ ngày không có cơn co giật nào và kết hợp với điện não đồ ổn định.

Trẻ đang uống thuốc chống giật nhưng không có cơn co giật nữa có thể cho trẻ đến trường, cũng nên báo cho thầy cô giáo biết là trẻ có bệnh để nếu trẻ có lên cơn ở lớp thì thầy cô, bạn bè có hướng xử trí.

Nên chú ý trong việc chăm sóc trẻ mắc bệnh động kinh

5. Cần làm gì khi trẻ sốt cao co giật

Thực chất, việc xử trí cơn co giật do bất cứ nguyên nhân nào cơ bản đều giống nhau, nhưng với trẻ sốt cao co giật các bậc phụ huynh cần đặc biệt lưu ý thêm về cách xử trí khi trẻ bị sốt.

- Cha mẹ nên đo nhiệt độ cho trẻ, cứ 2 – 4 tiếng đo một lần. Với trẻ có tiền sử bị co giật, nếu thấy trẻ chớm sốt (37.7 – 38.2 độ C) thì cho uống thuốc hạ sốt ngay vì lúc này nguy cơ tái phát cơn là rất cao.

- Dùng khăn ấm chườm khắp các vùng nách, bẹn, lưng,… nhằm giúp cơ thể trẻ nhanh thoát nhiệt.

- Cân bằng điện giải bằng Oresol và khuyến khích trẻ uống nhiều nước hoặc bú nhiều hơn (nếu chưa cai sữa) để tránh bị mất nước khi sốt.

- Bổ sung đầy đủ dưỡng chất thông qua các loại thực phẩm dạng lỏng, dễ tiêu như cháo, súp cá, gà, chim, bò, kết hợp cùng rau, củ, quả.

- Trong trường hợp trẻ bị co giật, cha mẹ hãy xử lý theo đúng các bước hướng dẫn phía trên nhé.

Xử trí động kinh, co giật đúng cách chỉ là bước đầu giúp người bệnh phòng tránh tai nạn, rủi ro nguy hiểm. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là kiên trì điều trị để ngăn chặn cơn tái phát, hạn chế những thương tổn não bộ, giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục sức khỏe sau cơn.

Tóm lại, trẻ mắc bệnh động kinh phải được theo dõi, điều trị liên tục, lâu dài thì mới có thể chữa khỏi, nếu không được điều trị và điều trị không đúng dễ dẫn đến trẻ bị thiểu năng trí tuệ, rối loạn hành vi tác phong. Vì vậy các bậc cha mẹ không nên chủ quan với các biểu hiện khác thường của trẻ và khi phát hiện bệnh cần chăm sóc trẻ chu đáo, đúng theo hướng dẫn của thầy thuốc.

ĐÔNG Y TRỊNH GIA CHUYÊN ĐIỀU TRỊ BỆNH CO GIẬT ĐỘNG KINH BẰNG PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ GIA TRUYỀN

Kế thừa và phát huy trên cơ sở điều trị thực tiễn từ nhiều bệnh nhân, qua nhiều năm. Chúng tôi ngày càng hoàn thiện bài thuốc gia truyền điều trị bệnh động kinh ở người lớn và động kinh ở trẻ em. Hiện nay có tỷ lệ khỏi bệnh trên 95%.

Để biết chi tiết vui lòng liên hệ ngay để được tư vấn:

0378 041 262 lang y Bùi Thị Hạnh: Khu Đồng Mát, phường Tân An, Thị Xã Quảng Yên, Tỉnh Quảng Ninh.

0913 82 60 68 Trịnh Thế Anh: Số nhà 10/1/2 A đường 26, Phường Linh Đông, Thủ Đức, Thành Phố Hồ Chí Minh