Theo nhiều nghiên cứu, người mắc động kinh có nguy cơ trầm cảm cao gấp đôi so với người bình thường. Tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa, điều trị hiệu quả.
Ngày đăng: 01-08-2025
43 lượt xem
Động kinh (epilepsy) là một bệnh lý thần kinh mạn tính, xảy ra khi hoạt động điện trong não bộ trở nên bất thường, gây ra các cơn co giật hoặc rối loạn ý thức lặp đi lặp lại. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), động kinh là một trong những rối loạn thần kinh phổ biến nhất, ảnh hưởng đến hơn 50 triệu người trên toàn cầu.
Bệnh động kinh có thể khởi phát ở mọi lứa tuổi và được chia thành nhiều dạng khác nhau, bao gồm:
- Động kinh cục bộ:Cơn co giật chỉ xảy ra ở một vùng não nhất định.
- Động kinh toàn thể: Cơn co giật lan tỏa cả hai bán cầu não.
- Động kinh không xác định rõ: Cơn động kinh không thuộc hai dạng trên.
Vì sao người mắc động kinh dễ bị trầm cảm?
Bệnh động kinh còn có thể đi kèm với các rối loạn tâm thần kinh, trong đó trầm cảm ở bệnh nhân động kinh là biến chứng phổ biến và nguy hiểm nhất. Nguy cơ trầm cảm ở người bệnh động kinh cao gấp đôi so với người bình thường. Nguyên nhân đến từ nhiều yếu tố sinh học, tâm lý và xã hội.
Ảnh hưởng sinh học từ bệnh lý thần kinh:
- Rối loạn dẫn truyền thần kinh: Động kinh làm thay đổi hoạt động của serotonin, dopamine và norepinephrine – những chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến cảm xúc. Sự rối loạn này dễ gây ra các triệu chứng trầm cảm.
- Tổn thương não bộ: Một số bệnh nhân động kinh có tổn thương ở thùy thái dương hoặc vùng hải mã (hippocampus) – nơi điều hòa cảm xúc. Điều này càng làm tăng nguy cơ trầm cảm ở bệnh nhân động kinh.
- Tác dụng phụ của thuốc điều trị: Thuốc chống động kinh (antiepileptic drugs – AEDs) như levetiracetam, topiramate hoặc phenobarbital đôi khi gây ra thay đổi tâm trạng, lo âu và trầm cảm.
Yếu tố tâm lý – xã hội dẫn đến người mắc động kinh dễ bị trầm cảm
- Tâm lý tự ti, mặc cảm: Người bệnh thường lo sợ bị kỳ thị vì các cơn co giật bất ngờ. Tâm lý tự ti, tránh giao tiếp xã hội khiến nguy cơ trầm cảm tăng cao.
- Áp lực từ bệnh tật: : Động kinh là bệnh mạn tính, phải dùng thuốc lâu dài và có nguy cơ tái phát. Điều này dễ tạo ra sự căng thẳng, chán nản
- Chất lượng cuộc sống suy giảm: Khả năng học tập, làm việc, xây dựng gia đình… có thể bị hạn chế, khiến người bệnh dễ rơi vào bế tắc.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến triệu chứng trầm cảm ở bệnh nhân động kinh
Dấu hiệu trầm cảm ở người mắc động kinh
Trầm cảm ở người mắc bệnh động kinh đôi khi khó nhận biết vì nhiều triệu chứng bị nhầm lẫn với các biểu hiện sau cơn co giật. Tuy nhiên, một số dấu hiệu thường gặp bao gồm:
- Tâm trạng buồn bã kéo dài: Thường xuyên cảm thấy chán nản, tuyệt vọng, khóc không rõ lý do.
- Mất hứng thú: Không còn hứng thú với các hoạt động từng yêu thích.
- Thay đổi giấc ngủ và ăn uống: Mất ngủ, ngủ nhiều hoặc ăn uống thất thường.
- Mệt mỏi, thiếu năng lượng: Dù nghỉ ngơi đầy đủ vẫn cảm thấy kiệt sức.
- Khó tập trung, giảm trí nhớ: Khó hoàn thành công việc hoặc học tập.
- Có ý nghĩ tự tử: Một số trường hợp trầm trọng có thể nghĩ đến hoặc tìm cách tự tử.
Người bệnh hoặc người nhà cần đặc biệt lưu ý nếu các triệu chứng trên kéo dài trên 2 tuần ở bệnh nhân động kinh có dấu hiệu trầm cảm.
Cần chú ý đến những dấu hiệu trầm cảm ở bệnh nhân động kinh
Nguy cơ khi trầm cảm đi kèm động kinh
Trầm cảm không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn làm nặng thêm tình trạng động kinh:
- Tăng tần suất cơn động kinh: Stress và trầm cảm làm rối loạn thần kinh, khiến các cơn co giật dễ xảy ra hơn.
- Giảm tuân thủ điều trị: Người bệnh trầm cảm thường bỏ thuốc hoặc không tái khám đúng hẹn.
- Nguy cơ tự sát cao: Theo số liệu của Hiệp hội Động kinh Mỹ (Epilepsy Foundation), tỷ lệ tự sát ở bệnh nhân động kinh cao hơn 5 lần so với người bình thường.
Những nguy cơ này cho thấy việc phát hiện và điều trị trầm cảm ở người mắc động kinh là vô cùng cần thiết.
LIÊN HỆ ĐIỀU TRỊ BỆNH ĐỘNG KINH AN TOÀN VÀ HIỆU QUẢ TẠI ĐÂY
Làm thế nào để phòng ngừa và điều trị trầm cảm ở người động kinh?
Khám và điều trị sớm cho bệnh nhân động kinh:
- Ngay khi có dấu hiệu trầm cảm ở người bệnh động kinh nên đi khám bác sĩ chuyên khoa thần kinh hoặc tâm thần để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, phác đồ điều trị có thể bao gồm:
Thuốc chống trầm cảm: Dùng kết hợp với thuốc chống động kinh theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Liệu pháp tâm lý: Tư vấn, trị liệu nhận thức – hành vi (CBT) giúp cải thiện suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực.
- Điều chỉnh thuốc động kinh: Nếu thuốc đang dùng gây ảnh hưởng đến tâm trạng, bác sĩ có thể thay đổi liều hoặc đổi thuốc khác.
Chăm sóc tâm lý – xã hội cho bệnh nhân động kinh:
- Gia đình đồng hành: Người bệnh cần được động viên, chia sẻ để giảm cảm giác cô đơn, mặc cảm.
- Tham gia nhóm hỗ trợ: Gặp gỡ những người cùng hoàn cảnh giúp bệnh nhân tự tin hơn và học hỏi cách đối diện với bệnh tật.
- Duy trì hoạt động xã hội: Khuyến khích người bệnh tham gia các hoạt động phù hợp để tăng sự kết nối và cải thiện tâm trạng.
Việc chăm sóc tâm lý cho bệnh nhân động kinh rất quan trọng để hạn chế trầm cảm
Người bệnh động kinh nên duy trì lối sống lành mạnh hạn chế trầm cảm
- Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ kém là yếu tố kích hoạt cơn động kinh và trầm cảm.
- Chế độ dinh dưỡng cân bằng: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu omega-3.
- Tập thể dục nhẹ nhàng: Các hoạt động như đi bộ, yoga, bơi lội giúp giảm stress và nâng cao sức khỏe.
- Tránh chất kích thích: Rượu bia, thuốc lá và ma túy làm tăng nguy cơ trầm cảm và động kinh.
Vai trò của người thân và cộng đồng đối với người bệnh động kinh có dấu hiệu trầm cảm
- Người bệnh động kinh cần nhận được sự quan tâm, thấu hiểu từ gia đình và xã hội. Một số việc người thân có thể làm:
- Lắng nghe và trò chuyện để bệnh nhân không cảm thấy bị cô lập.
- Giúp họ duy trì thói quen uống thuốc và tái khám định kỳ.
- Theo dõi dấu hiệu bất thường về tâm lý để kịp thời hỗ trợ.
- Tránh kỳ thị hoặc dùng lời lẽ tiêu cực khiến người bệnh tự ti.
Cộng đồng cũng cần nâng cao nhận thức về mối liên hệ giữa bệnh động kinh và trầm cảm để giảm sự phân biệt đối xử, tạo điều kiện cho người bệnh hòa nhập xã hội.
Xã hội cần nâng cao nhận thức để hiểu đúng về bệnh động kinh
Lời khuyên từ các chuyên gia thần kinh và tâm thần đối với người bệnh động kinh có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm
- Người bệnh động kinh cần được tầm soát trầm cảm định kỳ ít nhất 1 lần/năm.
- Nếu có dấu hiệu tâm lý bất thường, cần can thiệp sớm để tránh diễn tiến nặng.
- Việc điều trị cần phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ thần kinh, bác sĩ tâm thần và gia đình.
- Ngoài ra, xã hội cần xóa bỏ định kiến về động kinh và trầm cảm. Đây là hai căn bệnh có thể kiểm soát tốt nếu được điều trị đúng cách.
Người mắc động kinh có nguy cơ trầm cảm cao gấp đôi so với người bình thường. Trầm cảm không chỉ làm suy giảm chất lượng cuộc sống mà còn làm tăng tần suất cơn động kinh và nguy cơ tự sát. Vì vậy, người bệnh và gia đình cần đặc biệt quan tâm đến sức khỏe tinh thần, phát hiện sớm các dấu hiệu trầm cảm để điều trị kịp thời.
Hãy nhớ rằng, động kinh và trầm cảm hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được điều trị đúng cách, kết hợp chăm sóc tâm lý và lối sống lành mạnh. Việc nâng cao nhận thức cộng đồng cũng sẽ góp phần giúp người bệnh tự tin hơn, hòa nhập tốt hơn với xã hội.
ĐÔNG Y TRỊNH GIA CHUYÊN ĐIỀU TRỊ BỆNH CO GIẬT ĐỘNG KINH BẰNG PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ GIA TRUYỀN
Kế thừa và phát huy trên cơ sở điều trị thực tiễn từ nhiều bệnh nhân, qua nhiều năm. Chúng tôi ngày càng hoàn thiện bài thuốc gia truyền điều trị bệnh động kinh ở người lớn và động kinh ở trẻ em. Hiện nay có tỷ lệ khỏi bệnh trên 95%.
Để biết chi tiết vui lòng liên hệ ngay để được tư vấn:
0378 041 262 lang y Bùi Thị Hạnh: Khu Đồng Mát, phường Tân An, Thị Xã Quảng Yên, Tỉnh Quảng Ninh.
0913 82 60 68 Trịnh Thế Anh: Số nhà 10/1/2 A đường 26, Phường Linh Đông, Thủ Đức, Thành Phố Hồ Chí Minh
TÂM SỰ CỦA GIA ĐÌNH CÓ CON ĐIỀU TRỊ KHỎI BỆNH ĐỘNG KINH BẰNG ĐÔNG Y TRỊNH GIA
Gửi bình luận của bạn