Trẻ bị co giật chân tay là hiện tượng gì?

Trẻ bị co giật chân tay là hiện tượng gì?

Vậy hiện tượng trẻ bị co giật tay chân là gì? Hiện tượng này có nguy hiểm hay không? Co giật tay chân có phải là dấu hiệu quả bệnh gì không? Tất cả các thắc mắc sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.

Đầu tiên, hãy cùng tìm hiểu về khái niệm trẻ bị co giật chân tay. Theo đó, co giật là hiện tượng các cơ co lại, giãn ra rồi lại co lại nhanh chóng thành từng nhịp bởi não bị tổn thương. Lúc này các tế bào thân kinh hoạt động không bình thường gây kích thích và phát ra các tín hiệu điện, co giật xuất hiện khi nhiều tế bào thần kinh phát tín hiệu điện cùng một lúc.

Hiểu đơn giản hơn, cơ thể trẻ, nhất là bộ phận não có những bất thường về gen lẫn cấu trúc sẽ gây ra co giật ở hình thức, mức độ và tần suất khác nhau. Đa phần trẻ bị co giật mạnh thường xuất phát bởi nguyên nhân động kinh. Lúc lên cơn co giật vì động kinh, trẻ sẽ có dấu hiệu tím tái mặt, mắt trợn ngược, cắn chặt răng, mất đi ý thức.

Tuy nhiên, một số lại xuất hiện cơn co giật cục bộ, khu trú khó nhận biết hơn vì lúc này, trẻ chưa phát hiện được đâu là hành động bình thường, bất thường.

Vì vậy mà tình trạng trẻ co giật chân tay rất nguy hiểm vì khó phát hiện, chỉ phát hiện khi bệnh đã nặng. Nên nhiều chuyên gia khuyên rằng, từ bé trẻ nên được đi kiểm tra cấu trúc não, tiêm ngừa các loại virus gây bệnh về não để ngăn ngừa tỉ lệ mắc động kinh.

Đặc biệt, trẻ sinh ra trong gia đình mà người thân có tiền sử động kinh lại càng phải kiểm tra não bộ sớm hơn, thậm chí là ngay từ khi còn nằm trong bụng mẹ.

Nguyên nhân gì gây ra co giật ở trẻ em?

Nếu con nhỏ xuất hiện các cơn co giật lần đầu hoặc lặp lại nhiều lần, rất có thể chúng bắt nguồn bởi các nguyên nhân sau đây:

- Lượng oxy dẫn lên não không đủ làm não bị khiếm khuyết trong quá trình sinh nở.

- Thiếu oxy lên não khi còn nằm trong bụng mẹ cũng là nguyên nhân gây nên co giật chân tay ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ.

- Bé bị tai nạn làm chấn thương não, tổn thương bán cầu não.

- Trẻ bị dị tật bẩm sinh ở phần não, cấu trúc não.

- Trẻ bị nhiễm các loại virus viêm màng não, nhiễm khuẩn não.

- Rối loạn một số quá trình chuyển hoá một số chất như natri, kali, đạm, đường… trong cơ thể.

- Tác dụng phụ của thuốc tránh thai, nhất là uống thuốc dù đã mang thai.

- Sốt cao liên tục, đặc biệt là trẻ sơ sinh bị co giật vì sốt cao có tỉ lệ cao tái phát nhiều lần.

Theo các chuyên gia, trẻ sơ sinh từ đến 6 tháng tuổi rất dễ mắc các cơn co giật lành tính, đây được xem là hiện tượng bình thường. Tuy nhiên, tình trạng co giật dẫn đến sùi bọt mép, mặt trợn lớn, miệng cắn chặt, tím tái mặt mày… rất nguy hiểm với khả năng phát triển trí não và sức khoẻ của bé. Do đó, để đảm bảo an toàn tuyệt đối, khi phát hiện bất cứ cơn co giật chân tay nào ở trẻ, bạn nên đưa em đến ngay các cơ sở y tế, bệnh viện gần nhất để thăm khám kịp thời.

Co giật có thể làm ảnh hưởng đến sự phát triển của não?

Như đã đề cập, các cơn co giật lành tính ở trẻ sơ sinh hoàn toàn là chuyện bình thường và không hề gây ảnh hưởng đến khả năng phát triển hay tư duy, sức khoẻ của bé. Tuy nhiên, các cơn co giật vì động kinh bẩm sinh, động kinh do có nguyên nhân đã kể phía trên chắc chắn sẽ gây hại cho não của bé. Vì vậy, trẻ bị co giật tay chân nên được kiểm tra và điều trị sớm nhất có thể.

Bạn nên làm gì nếu trẻ bị co giật?

Nhiều bậc phụ huynh có con nhỏ bị co giật không biết cách xử lý dẫn đến nhiều trường hợp đáng tiếc xảy ra. Chính vì vậy, bất cứ bố mẹ nào cũng phải biết cách sơ cứu trẻ khi lên cơn co giật chân tay để phòng ngừa, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho bé. Dưới đây chính là những việc nên và không nên làm khi xử lý trẻ bị co giật chân tay:

Cách sơ cứu người bị động kinh

- Cho trẻ nằm ở tư thế nghiêng sang một bên, đảm bảo vị trí nằm đang phẳng, thằng và không có bất cứ dị vật nào.

- Khi đặt bé nằm nghiêng, đầu phải thẳng để giữ cho khả năng hô hấp tốt nhất vì một số trường hợp lên cơn động kinh, co giật kéo theo suy hô hấp, đờm làm tắc đường thở từ họng xuống phổi.

- Có thể đặt đầu con hơi cao hơn cổ khoảng 3 cm để đờm không làm con bị hắc hơi, sặc, ho.

- Nếu bé mặc đồ kín, hãy nới lõng phần cổ, thắt lưng để bé thở tốt, hạn chế suy hô hấp dẫn đến thiếu máu não làm tình trạng càng trở nên nghiêm trọng hơn.

- Không nên tụ tập xung quanh bé quá nhiều, điều này có thể sẽ dành đi hết phần không khí làm trẻ khó thở hơn. Tốt nhất nên để bé nằm ở nơi thông thoáng, thoải mái.

- Không để trẻ nằm gần các vật nguy hiểm, sắc nhọn, ổ cắm điện.

- Không được để trẻ bị co giật chân tay ở phòng bếp, gần bếp gas, bếp điện, dụng cụ nấu nướng.

- Ngay lập tức gọi xe cứu thương nếu tình trạng co giật quá nghiêm trọng, trẻ sau đó bị hôn mê mà không tỉnh lại.

- Cơn cơ giật xảy ra quá 5 phút, phải đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế sau khi cơn co giật chân tay chấm dứt.

- Trẻ lần đầu lên cơn co giật mạnh hoặc các trường hợp lặp đi lặp lại thường xuyên nên được đưa đi bệnh viện để kiểm tra ngay.

Các dạng co giật thường gặp ở trẻ sơ sinh

Cơn co giật ở trẻ sơ sinh lành tính

Hiện tượng trẻ bị co giật chân tay lành tính thường xảy ra nhất với các em bé sơ sinh từ lúc 5 ngày tuổi đến 1 tháng tuổi. Theo thống kê, tỉ lệ trẻ sơ sinh bị co giật chân tay lành tính rất cao, dường như đây là tình trạng rất phổ biến.

Dấu hiệu của loại co giật này rất nhẹ nhàng, thậm chí là không thể phát hiện ra, mỗi cơn co giật chỉ diễn ra vài giây đến vài chục giây với cường độ nhẹ. Đa phần các trường hợp trẻ bị co giật chân tay lành tính đều bị ở chân và tay, các cơn xuất hiện trong vòng tối đa 30 giây. Sau mỗi cơn co giật, trẻ sơ sinh thường rơi vào tình trạng ngủ gà.

Theo chuyên gia, những cơn co giật ở trẻ sơ sinh lành tính có tỉ lệ rất nhỏ, thậm chí là gần bằng 0 trong việc dẫn đến động kinh ở trẻ, động kinh khi trưởng thành.

Cơn co thắt ở trẻ sơ sinh

Đây cũng là một dạng động kinh hay co giật chân tay ở trẻ sơ sinh. Độ tuổi thường xuất hiện co thắt này là từ 4 đến 8 tháng. Cơn co thắt ở trẻ sơ sinh có các dấu hiệu cơ bản như bé gật điều liên tục về hướng đối diện, tay và chân của bé co lại. Bên cạnh đó, một số trường hợp trẻ sẽ bị co thắt duỗi, trẻ sẽ có xu hướng ngửa đầu ra sau, tay nắm chặt, chân lại duỗi thẳng cứng ngắt.

Theo chia sẻ của các chuyên gia, dạng co thắt này xuất hiện ở các trẻ lớn dưới 1 tuổi. Ngoài ra, tỉ lệ từ co thắt dẫn đến động kinh cũng khá cao. Vì vậy, khi con xuất hiện các biểu hiện phía trên, các bộ phụ huynh nên đưa con đến bệnh viện, cơ sở y tế để kiểm tra thật kỹ lưỡng.

Dạng giật cơ sớm ở trẻ sơ sinh

Khi gặp phải dạng giật cơ sớm, trẻ sơ sinh sẽ xuất hiện các cơn co thắt cơ bất thường trên toàn cơ thể. Lúc này, các ngón tay, một bên mặt, một chân có hiện tượng co giật cục bộ, một số trường hợp nặng sẽ lan rộng ra toàn thân sau đó.

Các cơn giật cục bộ đơn thuần khi xuất hiện đồng thời cùng hiện tượng giật cơ lâm sàng có thể làm trẻ sơ sinh bị đỏ mặt, hô hấp khó khăn, co giật mạnh toàn thân…Tình trạng giật cơ sớm ở trẻ sơ sinh thường xuất hiện nhiều nhất khi trẻ vừa thức giấc.

Co giật cơn lớn ở trẻ sơ sinh

Với tình trạng co giật lớn ở trẻ sơ sinh, các dấu hiệu tương tự với căn bệnh động kinh toàn thể. Khi lên cơn co giật, trẻ có biểu hiện mặt nhợt nhạt, cơ giật trên toàn cơ thể, bé khóc thét, đồng tử giãn to, mặt trợn ngược, sùi bọt mép, nhiều trẻ có thể tè hoặc ỉa đùn không kiểm soát.

Khi trẻ bị co giật chân tay các cơn lớn, bố mẹ nhất định phải điều trị vì tình trạng này ảnh hưởng rất nhiều đến não bộ và sức khoẻ của trẻ.

Dấu hiệu trẻ lên cơn co giật do động kinh

Có nên đưa trẻ bị co giật chân tay đi xét nghiệm hay không?

Theo các bác sĩ, dù là cơn co giật lành tính hay không, bạn vẫn nên đưa trẻ đến bệnh viện để làm các cuộc kiểm tra, xét nghiệm xem liệu rằng đó thực sự là cơn co giật an toàn hay xuất phát từ các nguyên nhân nào khác.

Theo khảo sát, động kinh hay co giật có nguyên nhân sẽ được điều trị tốt khi phát hiện sớm. Dưới đây là các trường hợp mà các bậc phụ huynh nên quan tâm chú ý và đưa trẻ đi xét nghiệm sớm nhất có thể.

Trẻ bất ngờ lên cơn co giật đầu tiên sau khi sinh

Theo khảo sát từ nhiều chuyên gia y tế hàng đầu, các cơn co giật đầu tiên bất ngờ xuất hiện ở mức độ vừa và lớn rất có thể là bắt nguồn bởi các căn bệnh nguy hiểm, vì vậy bạn cần phải đưa trẻ đi kiểm tra ngay. Các quy trình kiểm tra có thể được thực hiện là xét nghiệm máu, chụp CT não, kiểm tra MRI, siêu âm thóp (nếu cần).

Một số trường hợp khó phải được chọc tuỷ sống để tìm ra nguồn gốc chính xác nhất của các trường hợp trẻ bị co giật tay chân. Chọc tuỷ sống có thể phát hiện rất chuẩn xác việc não có bị nhiễm bất cứ loại virus nào không. Trong khi đó, nhiễm virus chính là nguyên nhân lớn gây nên co giật ở trẻ.

Con bạn đã từng co giật trước đó

Trong trường hợp trẻ lên cơn co giật lành tính nhưng lặp lại nhiều lần sau đó, các bậc phụ huynh cũng phải cân nhắc đến việc đưa bé đi kiểm tra, xét nghiệm. Ngoài ra, trường hợp mỗi cơn co giật lại có biểu hiện khác nhau, tần suất co giật tăng lên, cường độ các cơn co giật mạnh dần lên sau mỗi lần tái phát… cũng rất nguy hiểm.

Trẻ bị co giật chân tay có điều trị được không?

Theo các chuyên gia, hầu hết các trường hợp trẻ bị co giật chân tay mà mỗi cơn chỉ kéo dài vài chục gây cho đến vài phút thì không cần phải điều trị. Ngược lại, các trường hợp trẻ bị co giật từ 15 phút trở lên thì chắc chắn phải được điều trị kịp thời.

Ngoài thời gian cơn co giật, cường độ và tần suất cũng quyết định đến việc trẻ có nên được điều trị hay không. Nếu trẻ sơ sinh chỉ xuất hiện co giật một lần, bố mẹ có thể yên tâm vì đây là trường hợp lành tính. Còn lại, trẻ bị co giật lặp lại nhiều, tăng cần mức độ thì phải có hướng điều trị phù hợp.

Hiện tại, y học tiên tiến có rất nhiều phương pháp có thể giúp trẻ thoát khỏi cơn co giật, giảm thiểu tỉ lệ động kinh. Điều quan trọng là bố mẹ cần đưa con đi kiểm tra và điều trị sớm.

Vì sao co giật dễ biến chứng thành bệnh động kinh?

Mặc dù tình trạng trẻ, nhất là trẻ sơ sinh bị giật chân tay rất phổ biến và hầu hết là lành tính nhưng không loại trừ nó là dấu hiệu sớm của động kinh. Vì co giật hoàn toàn là dấu hiệu, dễ chuyển biến thành động kinh khi bé lớn, nguyên nhân xuất phát bởi:

- Co giật khi trẻ sinh non, co giật ở trẻ chảy máu não.

- Trẻ bị thiếu oxy lên não dẫn đến co giật cũng dễ dẫn đến động kinh sau này.

- Em bé trong bụng mẹ nhưng thiếu oxy, nước ối cạn, sinh chậm, sinh khó mà xuất hiện co giật sau khi sinh.

- Cơ thể trẻ có lượng đường glucose bất thường, chuyển hoá natri và canxi rối loạn hoặc các chỉ số natri, kali giảm mạnh.

- Co giật ở trẻ bị viêm màng não, u não, bệnh về não hoặc chấn thương về não.

- Trẻ co giật cộng với các căn bệnh liên quan đến não.

Trên thực tế, trẻ bị co giật chân tay tuỳ thuộc vào độ tuổi mà mức độ nguy hiểm sẽ khác nhau. Hơn nữa, trẻ từ 1 tuổi trở đi mà lên cơn co giật mạnh thì khả năng rất cao sẽ dẫn đến động kinh sau này. Vì vậy, bố mẹ có con ở độ tuổi từ 1 trở đi bị co giật chân tay dù ở mức độ nào cũng nên đưa bé đi thăm khám ngay.

Đặc biệt, sau khi sinh, các bậc phụ huynh nên tuyệt đối tiêm đầy đủ các loại vắc-xin phòng ngừa bệnh viêm não, viêm màng não, virus não bộ… để hạn chế co giật bởi nguyên nhân này.

Trong quá trình mang thai, phải đảm bảo đầy đủ dưỡng chất, tránh để mẹ bầu bị thiếu máu, nhiễm trùng trong thai kỳ. Hy vọng những thông tin trên về hiện tượng trẻ bị co giật chân tay sẽ giúp bố mẹ có nhiều kiến thức hơn về việc chăm sóc trẻ nhỏ.

ĐÔNG Y TRỊNH GIA CHUYÊN ĐIỀU TRỊ BỆNH CO GIẬT ĐỘNG KINH BẰNG PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ GIA TRUYỀN

Kế thừa và phát huy trên cơ sở điều trị thực tiễn từ nhiều bệnh nhân, qua nhiều năm. Chúng tôi ngày càng hoàn thiện bài thuốc gia truyền điều trị bệnh động kinh ở người lớn và động kinh ở trẻ em. Hiện nay có tỷ lệ khỏi bệnh trên 95%.

Để biết chi tiết vui lòng liên hệ ngay để được tư vấn:

0378 041 262 lang y Bùi Thị Hạnh: Khu Đồng Mát, phường Tân An, Thị Xã Quảng Yên, Tỉnh Quảng Ninh.

0913 82 60 68 Trịnh Thế Anh: Số nhà 10/1/2 A đường 26, Phường Linh Đông, Thủ Đức, Thành Phố Hồ Chí Minh